ރާއްޖޭގެ ޤުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ މިހައިބޮޑުބައެއް ޓުއަރިޒަމަށް ޚާއްޞަކޮށްފައި ހުންނައިރު، އެ ވަސީލަތްތަކުން ނުކުންނަ ނަފާގެ ކިހާ މިންވަރެއް ދިވެހީންގެ އަތުގައި ޖެހޭބާއެވެ? މިކަމަށް ބަދަލެއް ނައިސްގެން މިއުޅެނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ?. ކުރީގެ މެންބަރ އިބްރާހިމް އިސްމާއިލް (އިބްރާ)

އިބްރާހިމް އިސްމާއިލް އަކީ ފޭސްބުކުގައި އެކި މައްސަލަތަކުގައި ވަރަށް ދެފުއްފެންނަ ގޮތަށް ލިއުއްވާ ބޭފުޅެކެވެ. އެބޭފުޅާ ފޭސްބުކުގައި ލިއުއްވައިފައިވަނީ ރާއްޖޭގައި މިއޮތީ ޑުއަލް އެކޮނޮމީ އެއް ނުވަތަ ވަކި ދެ އިޤްތިޞާދެކަމަށެވެ. އެއީ ޓުއަރިޒަމްގެ އިޤްތިޞާދާއި، ޢާންމު އިޤްތިޞާދެކެވެ.

އެބޭފުޅާ ލިއުއްވާފައިވަނީ ޢާންމު އިޤްތިޞާދުގައި މަސްވެރިކަމާ، ދަނޑުވެރިކަމާ، ކޮންސްޓްރަކްޝަނާ ޢާންމު އިމްޕޯޓް/އެކްސްޕޯޓާ، ގަނެވިއްކުމާ، ޚިދުމަތުގެ ވިޔަފާރިތަކާ، ކުދި، މެދު ފަންތީގެ އެހެނިހެން ވިޔަފާރިތަކާ، އެންމެ ގިނަ ވަޒީފާދޭ ދައުލަތުގެ ޙަރަކާތްތައް އޮންނަނީ ލާމެހި، ގުޅިފަކަމަށެވެ. މި ޙަރަކާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފައިސާ ދައުރުވާކަމްށެވެ. އަދި މިއާ ޚިލާފަށް، އެންމެބޮޑު ސިނާޢަތު، ޓޫރިޒަމް (ރިސޯޓުތައް) ގެ ވިޔާފާރި މިހިނގަނީ ޢާންމު އިޤްތިޞާދާވަކިންނޭ ބުނެވިދާނެއެވެ. ޓޫރިޒަމްގައި ހިމެނޭ "ކުޑަބައި" ނުވަތަ ގެސްޓްހައުސްއާ ސަފާރީގެ ވިޔަފާރި އޮތީ ޢާންމު އިޤްތިޞާދުގައެވެ.

އަދި ޓޫރިޒަމްގެ ސަބަބުން ޢާންމު އިޤްތިޞާދަށްވަންނަނީ ކުޑަމިންވަރެކެވެ. މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ވަންނަނީ ދިވެހި މުއައްޒަފުންގެ މުސާރަކޮޅާއި، TGST އާއި، ބެޑް/ގްރީން ޓެކްސް، ރިސޯޓްހިންގުމަށް ގެންނަ ބައެއް ސާމާނުގެ އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ، ދެން ފައިދާގެ %15 BPT ޓެކްސްއެވެ.

އެންމެ ކުޑަމިނުން، ރިސޯޓްތައް ހަދާއިރު ގެންނަ ޢިމާރާތްކުރާ ތަކެތީގެ ޑިއުޓީވެސް އޮންނަނީ މަޢާފްކޮށްފައެވެ. މުސާރައަށްބަލާއިރު، ޢާންމުކޮށް ދިވެހީންތިބެނީ "ކުޑަ މުސާރައިގެ" ވަޒީފާތަކުގައެވެ. ބައެއް ރިސޯޓްތަކުގައި މުސާރަ ހަމަޖައްސާލަނީ ކޭޝްކޮށް ލިބޭ ޑޮލަރުކޮޅުން އެތިކޮޅެއް ކަޅުބާޒާރުގައި އަގުބޮޑުކޮށް ވިއްކާލީމާ ލިބޭ ފައިދާއިންނެވެ.

ރިސޯޓްވިޔަފާރީގެ އަސްލު ހިސާބުތަކެއް ނުވެސް އެނގެއެވެ. އިވޭ ގޮތުގައި، އަހަރަކު 4، 5 ބިލިއަން ޑޮލަރު މި ސިނާޢަތުގައި އެނބުރެއެވެ. އެކަމަކު، އޭގެ ބައިކުޅަބައެއްވެސް ރާއްޖޭގެ ބެންކްތަކަކަށް ނުވަދެއެވެ. ބޮޑުބައި ހުންނަނީ ރާއްޖޭން ބޭރުގެ ޓްރެވެލް އެޖެންޓުން މެދުވެރިވެގެން ގޮސް ބޭރުގެ ބެންކްތަކުގައެވެ. ރާއްޖޭގެ ޢާންމު އިޤްތިޞާދުގެތެރެއަކަށް އެޔެއް ނުވަދެއެވެ. ރިސޯޓްތަކުގެ ޙަޤީޤީ އޯނަރޝިޕް އޮންނަނީ ބޭރު ކުންފުނި ތަކުގައެވެ. އެހެންކަމުން، ރިސޯޓްތަކަށް ސީދާ ވަންނައެއްޗެއްވެސް އަނބުރާދަނީ ބޭރަށެވެ.

ކަން މިހެން އޮތްއިރު، ރާއްޖޭގެ އެންމެ ރީތިރަށްތަކާ، ފަރުތައް މިހުރީ މި ސިނާޢަތަށް ދޫކުރެވިފައެވެ. 

ސުވާލަކީ މިއެވެ: ރާއްޖޭގެ ޤުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ މިހައިބޮޑުބައެއް ޓުއަރިޒަމަށް ޚާއްޞަކޮށްފައި ހުންނައިރު، އެ ވަސީލަތްތަކުން ނުކުންނަ ނަފާގެ ކިހާ މިންވަރެއް ދިވެހީންގެ އަތުގައި ޖެހޭބާއެވެ? މިކަމަށް ބަދަލެއް ނައިސްގެން މިއުޅެނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ?

ޖަވާބުވަރަށް ސާދާއެވެ. ރައްޔިތުން ވޯޓް ދިނުމުގައި ނުވިސްނާތީއެވެ. މަހުޖަނުން މަޖިލިސް ކޮންޓްރޯލްކުރާތީއެވެ. ބަދަލެއް އަންނާނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް ރައްޔިތުންގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެނެވުނީމައެވެ.

އާރޓިކަލް އިބްރާހިމް އިސްމާއިލް (އިބްރާ)